آیا پروتز متحرک دندان دائمی است؟

معمولا افرادی که به دلایل مختلف مانند ضربه، پوسیدگی و افزایش سن ،همه یا تعدادی از دندان های خود را از دست می دهند هنگام جویدن غذا و صحبت کردن دچار مشکل می شوند.

امروزه به لطف پیشرفت دانش و تکنولوژی روش های متنوعی مانند ایمپلنت و انواع پروتز برای پر کردن جای خالی دندان های از دست رفته وجود دارد.

پروتز متحرک که در اصطلاح عامیانه به آن دندان مصنوعی گفته می شود یکی از روش های متداول است که به عنوان جایگزین دندان های از دست رفته مورد استفاده قرار می گیرد. پروتز متحرک دندان به راحتی داخل دهان گذاشته و برداشته می شود، لذا استفاده از آن بسیار راحت است.

یکی از فاکتورهای مهم برای انتخاب روش پر کردن جای خالی دندان ها طول عمر روش مورد نظر است. دراین مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که عمر پروتز متحرک دندان چقدر است؟ تا پایان با ما همراه باشید.

پروتز متحرک دندان چیست؟

دندان مصنوعی یا پروتز متحرک دندان دارای یک پایه پلاستیکی (شبیه به بافت لثه) یا فلزی می باشد که دندان هایی از جنس پلاستیک یا پرسلاین در آن تعبیه شده اند. این نوع پروتز در لابراتور دندانپزشکی و بر اساس قالبی که از دهان بیمار تهیه شده، ساخته می شود.

استفاده از فلز برای پایه پروتز باعث می شود از ضخامت آن کاسته شده و در عین حال استحکام بیشتری داشته باشد.

عوامل موثر در طول عمر پروتز متحرک

دوام و طول عمر دندان مصنوعی به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه مهمترین آن ها را شرح خواهیم داد:

• کیفیت و استحکام جنس پروتز: کیفیت و استحکام موادی که برای ساخت دندان مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد در طول عمر آن نقش بسزایی دارد. دندان مصنوعی ممکن است به دلیل افتادن یا ضربه دچار شکستگی پایه یا افتادن دندان شود. این امر معمولا رخ می دهد و قابل تعمیر و ترمیم می باشد.

پروتز متحرک ترمیم شدن استحکام اولیه را ندارد و در برابر ضربه و فشار آسیب پذیر تر است. بنابراین چنانچه دندان مصنوعی به تعمیر مجدد یا گسترده نیاز دارد بهتر است آن را تعویض کنید.

• ساییدگی و استهلاک پروتز: هرچه دوام پلاستیک مورد استفاده برای ساخت پایه پروتز و دندان ها بیشتر باشد طول عمر دندان مصنوعی نیز بیشتر خواهد بود. اما این مواد به مرور زمان ساییده و مستهلک می شود.

اگر چه می توان بخش های ساییده شده را تعویض و ترمیم نمود، بهتر است در صورت ساییدگی زیاد پروتز را تعویض نمود. چرا که با استهلاک دندان مصنوعی تغییراتی نیز در فک و مفاصل دهان بیمار ایجاد می شود. تعویض پروتز به دندانپزشک امکان می دهد براساس شرایط جدید پروتز مناسب را برای بیمار تهیه نماید.

• تطابق و تنظیم پروتز با استخوان فک و بافت لثه: تناسب و تطابق آن بخش بافتی پایه پروتز با استخوان فکی که روی آن قرار می گیرد نقش مهمی در راحتی، عملکرد، پایداری، استحکام و طول عمر دندان مصنوعی دارد.

فک و بافت لثه به مرور زمان دچار تغییر شده و تناسب آن با پروتز بهم می خورد. برای برقراری دوباره تناسب لازم دو روش وجود دارد:

• تعویض پایه پروتز و تطابق آن با ساختار جدید بافت لثه و استخوان فک
• تعویض کل پروتز در صورت عمر طولانی آن

دوام پروتز متحرک چقدر است؟

بر اساس مطالعات انجام شده دندان مصنوعی به طور معمول حدود 5 تا 10 سال دوام دارد. این در حالی است که برخی افراد بیش از 10 سال و حتی تا پایان عمر از پروتز متحرک دندان خود استفاده می نمایند.

در واقع می توان گفت پروتزی دوام و ماندگاری طولانی دارد که به درستی تجویز شده و مورد استفاده قرار گیرد.

به عبارت دیگر دندان پزشک مراحل بالینی مانند قالبگیری را به درستی انجام دهد، ساخت پروتز در لابراتوار به خوبی انجام شود و بیمار به طور صحیح مراقبت های بهداشتی را انجام دهد.

در روزهای نخست قرار دادن پروتز متحرک در دهان، التهاب بافتی پیش می آید. این مسئله آزار دهنده بوده و موجب جاگیری نامناسب پروتز می شود که البته با کمک دندانپزشک قابل رفع است. توجه به بهداشت دهان و دندان و اندکی صبر برای گذر از این مرحله و عادت به دندان مصنوعی ضروری است.

مهمترین دلایل شکسته شدن پروتز متحرک

• فشار و ضربه: احتمال شکستن دندان مصنوعی فک بالا دو برابر فک پایین است. بیشترین آسیبی که برای دندان مصنوعی پیش می آید شکستگی پایه و افتادن دندان به دلیل فشار ناشی از استفاده زیاد و ضربه (افتادن) می باشد.

برای جلوگیری از این اتفاق هنگام خارج کردن پروتز از دهان و شستشوی آن مراقب باشید که از دستتان نیوفتد. همچنین از جویدن و گاز زدن خوراکی های سفت و سخت با دندان مصنوعی خودداری کنید.

• ساییدگی و شکستن به علت استفاده طولانی مدت: همانطور که گفته شد پروتز متحرک دندان طول عمر مشخصی دارد و بعد از مدت طولانی استفاده پایه و دندان های پروتز دچار استهلاک و ساییدگی می شوند.

این آسیب به حدی می رسد که دندان مصنوعی کارایی، عملکرد و ظاهر متناسب خود را از دست می دهد. در این شرایط بهترین کار تعویض پروتز متحرک دندان است.

• تغییر ساختار استخوان فک: به طور طبیعی و عادی استخوان فک با گذشت زمان دچار تغییر می شود. این تغییر به طوری است که تناسب لثه با دندان مصنوعی از بین می رود و پایه پروتز به خوبی روی لثه قرار نمی گیرد.

فرآیند و مدت زمان تغییر ساختار لثه در افراد مختلف متفاوت است. در افرادی که به تازگی دندان هایشان را از دست داده اند این اتفاق ممکن است طی چند ماه بیافتد. در افرادی که سال ها پیش جای دندان هایشان خالی شده است بعد از گذشت چند سال تغییرات استخوان فک قابل توجه خواهد بود.

برای حل این مشکل می توان استر یا پایه پروتز را تعویض نمود و دندان مصنوعی مطابق با شرایط جدید فک تغییر داد.

سخن پایانی

دندان مصنوعی یا پروتز متحرک دندان در صورتی که توسط دندانپزشک متخصص و لابراتوار معتبر قالب گیری و ساخته شود و به درستی توسط فرد مراقبت و نگهداری شود سالیان طولانی و حتی تا پایان عمر فرد دوام خواهد داشت.

برای اینکه مدت طولانی تری از پروتز ثابت دندان استفاده کنید و دچار مشکل نشوید لازم است به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نمایید. با اینکار شرایط فک و لثه شما و سلامت دندان مصنوعی مرتبا مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نیاز، ترمیم یا تعویض پروتز به موقع انجام می شود.