ارتودنسی متحرک نامرئی

ارتودنسی متحرک نامرئی چیست؟ درمان ارتودنسی با پلاک شفاف برای چه کسانی مناسب است؟

ارتودنسی نامرئی نوعی از درمان ارتودنسی که  در آن دستگاه های ارتودنسی داخل هان و روی دندان ها قابل مشاهده نیست. دیده نشدن دستگاه ارتودنسی برای بسیاری از افراد به ویزه بزرگسالان بسیار حائز اهمیت است. لذا ارتودنسی نامرئی به یکی از درمان های رایج و پرطرفدار برای درمان ناهنجاری ها و ناهماهنگی دندان ها تبدیل شده است.

ارتودنسی نامرئی به سه روش ارتودنسی لینگوال، ارتودنسی با براکت های سرامیکی و ارتودنسی با پلاک های شفاف انجام می شود. تفاوت عمده ارتودنسی با پلاک های شفاف با دو نوع دیگر متحرک بودن این روش است. پلاک های شفاف ارتودنسی متحرک نامرئی را به راحتی می توان از دهان خارج کرده و مجددا در دهان گذاشت. در حالی که ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی و ارتودنسی با براکت های سرامیکی در دسته ارتودنسی ثابت قرار می گیرند و قابلیت جابجایی و خارج کردن ندارند.

در این مقاله از سایت کلینیک دندانپزشکی دکتر مهشید جمشیدی به معرفی ارتودنسی متحرک نامرئی و بررسی مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.

ارتودنسی متحرک نامرئی با پلاک شفاف چیست؟

معروف ترین روش ارتودنسی نامرئی، ارتودنسی با پلاک شفاف است. این روش ارتودنسی با نام هایی مانند ارتودنسی بدون سیم و ارتودنسی با الاینرهای شفاف نیز گفته می شود. برخی نیز این نوع ارتودنسی را با نام اینویزیلاین می شناسند. زیرا Invisalign اولین برندی بود که این نوع پلاک های ارتودنسی را تولید کرد.

در روش ارتودنسی نامرئی با پلاک های شفاف از پلاک های نامرئی یا دستگاه های بسیار شفاف که شباهت زیادی به نایت گارد (محافظ دندان شبانه) دارند، برای ردیف کردن دندان ها استفاده می شود.

در واقع دستگاه ارتودنسی نامرئی متحرک از الاینرهای شفاف و متحرکی تشکیل شده که به دندان های بیمار چسبانده نشده و قابل جابجایی و خارج کردن از دهان هستند. بیمار در هر ساعتی از شبانه روز و در هنگام غذا خوردن و مسواک زدن می تواند آن را از دهان خارج کرده و مجددا در جای خود قرار دهد. اگرچه بهتر است پلاک مدت زیادی خارج از دهان نباشد.

ارتودنسی بدون سیم برای افرادی مناسب است که ناهنجاری دندان های آن ها کم تا متوسط است. همچنین این روش در افرادی تاثیر گذار است و نتیجه مطلوبی حاصل می کند که به درمان خود پایبند بوده و پلاک را طبق دستور ارتودنتیست روزانه به مدت 20 تا 22 ساعت در دهان خود بگذارند.

این پلاک های ارتودنسی از جنس پلاستیک شفاف و بی رنگ هستند که بر اساس قالب و تصویر سه بعدی که از دهان بیمار تهیه شده ساخته می شوند.

مزایای ارتودنسی نامرئی با پلاک شفاف

ارتودنسی متحرک نامرئی اگرچه درمانی جدید برای اصلاح ناهنجاری های دندان است اما به دلیل مزایایی که دارد، توانسته توجه متقاضیان ارتودنسی را به خود جلب کند. موارد زیر از جمله مهمترنی مزایای راتودنسی نامرئی با پلاک شفاف هستند:

• الاینر شفاف به صورت ثابت به دندان وصل نمی شود و به راحتی می توان در هر زمانی آن را از دهان خارج کرده و دوباره در جای خود قرار داد.
• پلاک شفاف از پلاستیک بی رنگ ساخته می شود و هیچ قسمتی از آن رنگ متمایز ندارد، از این رو وقتی در دهان قرار می گیرد قابل مشاهده و تشخیص نیست و به زیبایی لبخند لطمه نمی زند.
• ردیف های الاینر از موارد نرم و پلیمری پزشکی ساخته می شوند که علاوه بر راحتی مقاومت و استحکام بالایی دارد و هنگام استفاده آسیب نمی بیند.
• بیمار می تواند هنگام خوردن، مسواک زدن دندان ها و برای شستشو پلاک شفاف را از دهان خارج کند، لذا بهداشت دهان و دندان به خوبی حفظ می شود و احتمال پوسیدگی دندان ها کمتر است.
• هیچ محدودیتی در غذا خوردن برای بیمار ایجاد نمی کند.
• بر خلاف ارتودنسی با براکت های سنتی هیچ آسیب یا سایشی بابت سیم و براکت وجود ندارد.
• در طول دوره درمان ارتودنسی متحرک نامرئی زمان کمتری برای ویزیت و مراجعه به دندانپزشک صرف می شود.
• مدت زمان درمان ارتودنسی نامرئی با پلاک شفاف طولانی نیست.

معایب ارتودنسی نامرئی متحرک

با وجود مزایای ذکر شده برای ارتودنسی نامرئی با پلاک شفاف، این روش معایبی نیز دارد که با آشنایی داشتن با آن ها می توانید انتخاب آگاهانه تری برای روش درمان داشته باشید.

• ثابت نبودن دستگاه ارتودنسی در دهان باعث می شود که میزان تاثیر گذاری و موفقیت درمان به جدیت و پایبندی بیمار بستگی داشته باشد.
• در صورت عدم مراقبت صحیح از الاینر، امکان تغییر رنگ یا تاب برداشتن و تغییر شکل یا گم شدن آن وجود دارد.
• این روش ارتودنسی براری درمان ناهنجاری های کم و متوسط قابل انجام است و در موارد شدید تاثیرگذاری کافی را ندارد.
• هزینه ارتودنسی نامرئی نسبت به ارتودنسی معمولی بیشتر است.
• ممکن است تعداد پلاکی که برای بیمار ساخته شده کافی نباشد و بعد از اتمام دوره، لازم شود چند پلاک دیگر برای تکمیل درمان ساخته شود.

مراحل درمان ارتودنسی متحرک نامرئی

درمان ارتودنسی با الاینر شفاف روند پیچیده ای ندارد. مانند هر درمان دندانپزشکی دیگر، بیمار باید به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه کند تا تحت معاینه قرار گرفته و مراحل درمان برای او آغاز و پیگیری شود. به طور کلی مراحل درمان ارتودنسی متحرک نامرئی به شرح زیر است:

• اسکن دندان ها و تهیه قالب

در اولین مرحله بعد از معاینه و بررسی شرایط دهان و دندان بیمار و انجام درمان های دیگر مانند پر کردن، کشیدن، گذاشتن روکش و درمان های لثه، برای ساخت مدل ارتودنسی از دهان بیمار یک قالب گرفته می شود. در برخی موارد با استفاده از اسکنرهای مخصوص، دندان ها اسکن می شود تا نمای کلی دندان ها با جزئیات به شکل سه بعدی بدست آید.

• ساخت الاینرهای ارتودنسی نامرئی

برای ساخت الاینرهای شفاف، قالب تهیه شده همراه با عکس های رادیوگرافی به لابراتوار فرستاده شده یا مدل سه بعدی توسط دندانپزشک بررسی می شود. در این بررسی ها کارشناس لابراتوار یا دندانپزشک بر اساس داده های موجود تشخیص می دهد که دندان برای رسیدن به موقعیت صحیح و نهایی خود در دهان چه مقدار و در چه جهتی باید جابجا شود.

بر این اساس، تعداد الاینرهایی که باید ساخته شود تعیین شده و پلاک های شفاف مورد نیاز که باید به ترتیب استفاده شوند ساخته می شوند. مثلا اگر قرار است درمان بیمار طی 10 مرحله انجام شود 10 الاینر ساخته خواهد شد.

• تحویل الاینرها و دستورالمعل استفاده به بیمار

دندانپزشک الاینرهای ساخته شده را به بیمار تحویل داده و نحوه استفاده و مدت زمان استفاده از هر الاینر را به او توضیح می دهد. هر پلاک باید به مدت دو تا سه هفته مورد استفاده قرار گیرد تا تغییرات مورد نظر اتفاق بیافتد. پس از آن دیگر کاربردی ندارد و باید الاینرهای بعدی به ترتیب استفاده می شوند تا دوره درمان تکمیل شده و دندان ها کاملا منظم شوند.

تعداد پلاک های شفاف که برای هر بیمار ساخته می شود و طول دوره درمان به میزان ناهنجاری و پیچیدگی دندان های هر شخص بستگی دارد.
در درمان با الاینرهای شفاف معمولا از آخرین پلاک به عنوان ریتینر استفاده می گردد.

بهترین سن برای انجام درمان ارتودنسی متحرک نامرئی

درمان ارتودنسی با پلاک های شفاف متحرک در هر سنی قابل انجام است. با این حال اغلب متقاضیان این نوع درمان افراد بزرگسال هستند که دیده نشدن دستگاه ارتودنسی برای آن ها مهم است.

همچنین این روش برای ارتودنسی دندان های کودکان توصیه نمی شود. زیرا کودکان دغدغه دیدن نشدن دستگاه ارتودنسی را ندارد و نیز درمان ناهنجاری های دندانی با ارتودنسی متحرک شفاف به همکاری بالای بیمار بستگی دارد و معمولا کودکان این همکاری را انجام نمی دهند.

آیا درمان ارتودنسی با الاینرهای شفاف دردناک است؟

مکانیسم عملکرد پلاک های ارتودنسی نامرئی مانند ارتودنسی معمولی از طریق اعمال فشار به دندان ها است. بنابراین نیرویی که به دندان ها وارد می شود در روز های اول کمی دردناک و آزاردهنده است اما خیلی زود به این فشار عادت می کنید و درد و ناراحتی رفع می شود. در روزهای اول گذاشتن هر الاینر برای کاهش درد می توانید از داروهای مسکن استفاده کنید.

طول درمان ارتودنسی نامرئی با پلاک شفاف چقدر است؟

تعداد پلاک های ساخته شده و طول دوره درمان به میزان ناهنجاری دندان ها و همکاری بیمار بستگی دارد. به طور میانگین مدت زمان ارتودنسی نامرئی با پلاک های شفاف متحرک حدود 13 تا 14 ماه است.

آیا ارتودنسی متحرک نامرئی باعث پوسیدگی دندان ها می شود؟

در هنگام استفاده از ارتودنسی نامرئی به دلیل اینکه این دستگاه ارتودنسی به راحتی از روی دندان ها جدا می شوند، بیمار بهتر می تواند دندان ها را تمیز کند و احتمال ایجاد پلاک های دندانی و جرم دندان و در نتیجه بروز پوسیدگی کمتر است.

اگر پلاک ارتودنسی خراب یا گم شد چه کار کنیم؟

در صورت گم شدن یا خراب شدن هر یک از الاینرهای، هر چه سریعتر با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا نوبت ویزیت برای ساخت الاینر جدید به شما داده شود. با این حال اگر نوبت استفاده از الاینر بعدی نزدیک باشد ممکن است نیازی به ساخت مجدد الاینر کنونی نباشد.

آیا درمان با ارتودنسی نامرئی بدون بازگشت است؟

در درمان ناهنجاری دندان با استفاده از ارتودنسی بدون سیم، اگر طرح درمان درست باشد بعد تکمیل دوره درمان، استخوان های اطراف دندان ها وضعیت ثابتی پیدا می کنند. بدین ترتیب این درمان بازگشت نخواهد داشت و بیمار نیازی به استفاده دائم و مادام العمر از الاینرها ندارد.

نکات مهم در مورد مراقبت و استفاده از الاینر شفاف

استفاده و مراقبت از پلاک های شفاف ارتودنسی سخت نیست و پیچیدگی خاصی ندارد. کافی است همیشه الاینرها را تمیز کرده و نکات زیر را مد نظر قرار دهید:

• هنگام خوردن غذا و هر خوراکی و نوشیدنی دیگری غیر از آب پلاک را از دهان خارج کنید.
• برای مسواک زدن الاینر را از دهان خارج کنید و با آن را مسواک جداگانه تمیز کنید. همچنین قبل از قرار دادن مجدد الاینر در دهان آن را بشویید.
• برای تمیز کردن الاینر استفاده از خمیر دندان به دلیل موارد ساینده ای که دارد و باعث کدر شدن آن می شود، توصیه نمی شود. برای اینکار می توانید از شوینده ای دندان مصنوعی استفاده کنید. همچنین می توانید از دندانپزشک خود در این مورد راهنمایی بخواهید.
• جنس الینر پلاستیکی است و هرگز نباید در معرض حرارت قرار بگیرد یا با آب داغ شسته شود. الاینر در معرض حرارت شکل و کارآیی خود را از دست می دهد.
• در زمانی که از پلاک خود استفاده نمی کنید آن را در جعبه مخصوص قرار دهید تا آلوده، خراب یا گم نشود و همیشه همراهتان باشد.
• هنگامی که پلاک در دهانتان قرار دارد، مصرف هر نوع نوشیدنی غیر از آب باعث تغییر رنگ الاینر شده و شفافیت و زیبایی آن را از بین می برد.
• دستورات ارتودنتیست در مورد استفاده از الاینر را جدی بگیرید.
• برای موفقیت درمان، هر الاینر را به مدت دو تا سه هفته و روزانه 20 تا 22 ساعت در دهانتان بگذارید.
• ترتیب استفاده از الاینرها را رعایت کنید.
• در ابتدای استفاده از ارتودنسی نامرئی صحبت کردن کمی دشوار است و برخی کلمات را به راحتی نمی توان ادا کرد. می توانید در زمان شرکت در جلسات یا ارائه سخنرانی الاینر را از دهانتان خارج کنید.