مراحل انجام ایمپلنت دندان

مراحل انجام ایمپلنت دندان چگونه است؟ ایمپلنت دندان به پایه ای پیچ مانند، از جنس فلز تیتانیوم گفته می شود که از طریق جراحی یا روش بدون جراحی به جای ریشه دندان از دست رفته در استخوان فک قرار می گیرد. فلز تیتانیوم سازگاری بسیار بالایی با بدن انسان دارد و به راحتی با روند رشد استخوان همراه می شود.

بعد از جوش خوردن پایه ایمپلنت به استخوان فک، در مراحل بعدی اباتمنت و تاج مصنوعی از جنس رزین، سرامیک یا چینی به پایه اضافه خواهد شد. دندان کاشته شده ظاهر و عملکردی کاملا شبیه به دندان طبیعی دارد.

ایمپلنت دندان جایگزین بسیار مناسبی برای دندان هایی است که به دلایل مختلف از دست رفته اند. از آنجایی که ایمپلنت کاملا با استخوان فک پیوند می خورد، بدون لغزش، سر و صدا و آسیب استخوانی بوده و عملکرد بهتری نسبت به بریج و دندان مصنوعی دارد.

فرآیند انجام ایمپلنت دندان چند مرحله است و به علت زمانبر بودن ترمیم استخوان فک و ایجاد پیوند با پایه ایمپلنت، انجام تمامی مراحل چندین ماه طول می کشد.

برای موفقیت درمان ایمپلنت، تمامی این مراحل باید توسط دندانپزشک متخصص انجام شود تا بیمار برای کاشت دندان دچار عوارض و آسیب به لثه و استخوان فک نشود.

اگر می خواهید در مورد مراحل انجام ایمپلنت و کاشت دندان اطلاعات بیشتری کسب کنید تا پاین این مقاله با کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر مهشید جمشیدی همراه باشید.

اجزای اصلی ایمپلنت دندان

برای آشنایی با مراحل انجام کاشت ایمپلنت دندان، بهتر است ابتدا اجزای ایمپلنت را بشناسیم. اجزای ایمپلنت دندان عبارتند از:

• فیکسچر (Fixture) یا پیچ ایمپلنت

فیکسچر یا پایه ایمپلنت مهمترین جز ایمپلنت است که به صورت پیچ درون استخوان فک و زیر خط لثه قرار می گیرد و نقش ریشه دندان را دارد. به این قطعه در اصطلاح یک واحد ایمپلنت گفته می شود.
فیکسچر را معمولا از جنس تیتانیوم می سازند که سازگاری زیادی با بدن دارد و به راحتی با بافت استخوانی پیوند ایجاد می کند. گاهی نیز فیکسچر را از جنس زیرکونیا که نوعی ماده سرامیکی با مقاومت بالا است، می سازند.

• اباتمنت (Abutment)

فیکسچر به طور کامل زیر خط لثه قرار می گیرد و در ارتباط با استخوان فک است. بنابراین یک رابط برای اتصال فیکسچر و تاج ایمپلنت لازم است. این قطعه اتصال دهنده اباتمنت نام دارد. اباتمنت یک پیچ کوتاه و محکم است که دقیقا بالاتر از خط لثه قرار گرفته و از جنس فلز یا مواد همرنگ دندان است.

• پروتز (Prosthesis) یا روکش ایمپلنت

پروتز بیرونی ترین بخش ایمپلنت است و دقیقا مانند دندان طبیعی به نظر می رسد.عملکرد این بخش شبیه به تاج دندان است. پروتز یا روکش ایمپلنت از موادی مانند پرسلن یا سرامیک ساخته می شود. در واقع پروتز همان تاج ایمپلنت است که توسط اباتمنت به فیکسچر متصل می شود. اباتمنت و پروتز به صورت پیچی یا به کمک سمنت (نوعی سیمان مخصوص) به هم متصل می شوند.

روند انجام ایمپلنت دندان

زمانی که برای انجام ایمپلنت دندان به دندانپزشک مراجعه می کنید، پزشک شما ابتدا با یک معاینه دهانی کامل تشخیص می دهد که آیا قبل از آغاز فرآیند ایمپلنت دندان به درمان دیگری نیاز دارید!

دلیل انجام معاینات دهان و دندان قبل از شروع درمان این است که ایمپلنت باید در دهان سالم قرار داده شود. لذا هرگونه پلاک ناخواسته، باکتری یا تارتار باید از دهان پاک شود. همچنین اگر بیمار در محل کاشت دندان استخوان فک کافی نداشته باشد ممکن است  انجام پیوند استخوان ضروری باشد.

بنابراین در اولین جلسه مراجعه، دندانپزشک تمامی موارد را در نظر می گیرد تا بتواند یک برنامه درمانی متناسب با تمامی شرایط خاص هر بیمار طراحی و اجرا کند.

به طور کلی مراحل انجام ایمپلنت دندان به این ترتیب است:

• خارج کردن دندان آسیب دیده برای انجام ایمپلنت

در اولین اقدام باید دندان آسیب دیده که قرار است با ایمپلنت جایگزین شود از طریق آتروماتیک برداشته شود. صفحه باکال و استخوان اطراف نباید در هنگام کشیدن دندان آسیب ببینند و تا حد امکان باید سالم و دست نخورده باقی بمانند. بعد از خارج کردن دندان، محل نصب ایمپلنت به دقت مورد بررسی قرار می گیرد تا شرایط استخوانی کاملا شناسایی شود. برای اینکار از دندان و فک تصاویر سه بعدی گرفته می شود. همچنین دندانپزشک توسط یک پروب اندودنتیکی یا پریودنتال کاوش در حفره (سوکت) را انجام می دهد.

در شرایطی که حفره داخل استخوان کاملا سالم باشد، جراح برای کاشت ایمپلنت اقدام می کند. در غیر اینصورت باید ابتدا مشکلات لثه و استخوان فک را رفع نماید.

• پیوند استخوان فک برای انجام ایمپلنت

اکر استخوان فک بیمار آسیب دیده باشد یا به اندازه کافی مستحکم و ضخیم نباشد در واقع پایه محکمی برای کاشت پایه ایمپلنت وجود ندارد. لذا قبل از کاشت ایمپلنت دندان باید جراحی پیوند استخوان فک انجام شود.

برای پیوند استخوان فک می توان از استخوان طبیعی محل دیگری از بدن خود فرد یا استخوان مصنوعی استفاده کرد. با توجه به شرایط بیمار، گاهی فقط پیوند جزئی استخوان لازم است و همزمان جراحی کاشت ایمپلنت نیز انجام می شود. اما در صورتی که استخوان فک بسیار ضعیف باشد ممکن از چنیدن ماه طول بکشد تا استخوان پیوندی منجر به تولید استخوان جدید به اندازه کافی برای پشتیبانی از  کاشت دندان شود.

در افرادی که استخوان فک مناسبی دارند نیازی به جراحی پیوند استخوان نیست.

• جراحی کاشت ایمپلنت در استخوان فک

برای قرارگیری پایه ایمپلنت در استخوان فک با انجام بی حسی موضعی، ابتدا برش کوچکی در لثه ایجاد می شود تا استخوان فک در معرض دید قرار بگیرد. آنگاه یک سوراخ کوچک در استخوان ایجاد شده و فیکسچر ایمپلنت که نقش ریشه دندان را دارد، در عمق آن کاشته می شود. در نهایت لثه با دقت از پشت بخیه می شود.

جای تاج دندان کشیده شده هنوز در دهان خالی است، ممکن است دندانپزشک تا زمان نصب پروتز اصلی، برای راحتی بیمار در هنگام غذا خوردن و حرف زدن یک پروتز موقت در آن محل قرار دهد. بیمار می تواند در هنگام خواب یا برای تمیز کردن پروتز موقت را از دهان خود خارج کند.

• انتظار برای پیوند خوردن ایمپلنت به استخوان فک

پس از کاشت ایمپلنت در فک، فرآیندی تحت عنوان استخوان سازی انجام می شود. این مرحله زمانبر است و حدود 3 ماه طول می کشد. در این مدت به تدریج بافت طبیعی استخوان فک با پایه تیتانیومی ایمپلنت پیوندخورده و در هم ادغام می شوند تا یک سطح اتکای بسیار قوی ایجاد شود.

مدت زمان لازم برای سپری شدن این مرحله و تکامل فرآیند استخوان سازی و ایجاد پیوند مستحکم در افراد با شرایط مختلف، یکسان نیست. معمولا دوره ریکاوری بعد از جراحی ایمپلنت دندان 6 تا 12 هفته طول می کشد. در این مدت بیمار باید به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کند تا پیشرف درمان مورد ارزیابی  قرار گیرد.

• نصب اباتمنت

در این مرحله نوبت نصب اباتمنت است. اباتمنت که یک سوکت توپ مانند است که روی خط لثه در بالای ایمپلنت دندان قرار می گیرد و رابط بین قسمت پروتز و پایه ایمپلنت می باشد. اباتمنت عملکردی شبیه به کمک فنر دارد و به عنوان یک تکیه گاه است. این قطعه از پایین به ایمپلنت و از بالا به تاج متصل می شود. نصب اباتمنت یک جراحی کوچک و سرپایی است که با بی حسی موضعی انجام می پذیرد.

زمان لازم برای بهبودی لثه بعد از جراحی نصب اباتمنت و قرار گرفتن تاج دندان حدود دو هفته است.

• قالب گیری برای ساخت پروتز دندان

بعد از بهبودی محل جراحی باید قالب دندان برای ساخت پروتز مصنوعی دندان تهیه شود. برای اینکار دو روش قالب گیری تری باز و قالب گیری تری بسته وجود دارد. قالب تهیه شده برای ساخت پروتز مخصوص بیمار به لابراتورار فرستاده می شود تا بعد از آماده سازی روی اباتمنت ایمپلنت نصب شود.

• اتصال تاج موقت ایمپلنت

ممکن است دندانپزشک قبل از اتصال پروتز نهایی یک تاج موقت برای شما نصب کند. هدف از این کار ارزیابی ظرفیت بار ایمپلنت دندان و  بالغ شدن لثه ها در اطراف ایمپلنت در نواحی در معرض دید و نمایش طبیعی تر دندان کاشته شده است.

• نصب اتصالات نهایی

نصب پروتز تاج دائمی دندان بعد از حدود 3 تا 9 ماه از زمان جراحی کاشت ایمپلنت انجام می شود. در واقع تاج دائمی زمانی نصب می شود که لثه به طور کامل بهبود یافته و استخوان فک استحکام کافی را داشته باشد.

گزینه های موجود برای پروتز نهایی ایمپلنت دندان شامل انواع ثابت، متحرک و ترکیبی است. پروتز متحرک شبیه به دندان مصنوعی معمولی است که توسط لثه پلاستیکی احاطه شده و به راحتی در جای خود قرار می گیرد و می توان آن را برداشت. در پروتز ثابت به صورت دائمی روی پایه ایمپلنت دندن پیچ یا سیمان می شود و نمی توان آن را از جای خود خارج کرد.

معمولا هر تاج به یک ایمپلنت متصل می شود. اما می توان چند دندان را هم با بریج به هم متصل کرده و به یک ایمپلنت وصل نمود.