راه های تقویت مینای دندان

مینای دندان (Tooth Enamel) بیرونی ترین قسمت دندان است و مانند یک لایه محافظ، تاج دندان را پوشش می دهد.

مینای دندان به عنوان محکم ترین قسمت بدن، مقاومت و استحکام بالایی دارد و نقش مهمی در محافظت از تاج دندان و جلوگیری از پوسیدگی ایفا می کند. این بخش از دندان حدود 3 میلیمتر ضخامت داشته و از مواد معدنی تشکیل شده است. مینای دندان سلول زنده ندارد و اگر آسیب ببیند نمی تواند خود را ترمیم و بازسازی کند.

با توجه به اهمیت بالای مینای دندان در حفظ سلامتی و مراقبت از سایر بخش های دندان، در ادامه با راه های تقویت مینای دندان به منظور جلوگیری از ایجاد حفره و پوسیدگی دندان آشنا خواهیم شد.

روش های موثر برای تقویت مینای دندان

روش های متنوعی برای تقویت مینای دندان و پیشگیری از فرسایش و ساییدگی این بافت مهم دندانی وجود دارد. در ادامه به بررسی راهکارهای عملی و کاربردی تقویت مینای دندان خواهیم پرداخت.

• مسواک زدن صحیح

ساده ترین و بهترین راه برای محکم نگه داشتن مینای دندان، مسواک زدن کافی و صحیح است. سعی کنید بعد از هر بار مصرف موادغذایی شیرین و چسبنده و مضر برای مینای دندان مسواک بزنید. اگر این کار برای شما میسر نیست، حداقل روزی دو بار (قبل و بعد از خواب شبانه) و هر بار به مدت دو دقیقه مسواک بزنید.

مسواک زدن نباید بلافاصله بعد از خوردن شیرینی و خوراکی های اسیدی مانند مرکبات انجام شود. زیرا این مواد مینای دندان را نرم کرده و با مسواک زدن مینا آسیب می بیند. بعد از خوردن هر وعده غذایی یا میان وعده یک ساعت صبر کرده و بعد مسواک بزنید.

مسواک مورد استفاده باید نرم باشد و هر سه الی چهار ماه یکبار عوض شود. مسواک زدن باید به نحوی باشد که سطوح خارجی، داخلی و جونده دندان به خوبی مسواک خورده و تمیز شوند. بهتر است مسواک خود را با زاویه 45 درجه نسبت به دست نگه داشته و به آرامی با حرکات رفت و برگشتی کوتاه روی عرض دندان، آن ها را تمیز کنید.

مسواک زدن سریع و محکم مینای دندان را از بین می برد.

• انتخاب خمیر دندان مناسب

برای محافظت بیشتر و تقویت مینای دندان بهتر است خمیر دندان های حاوی فلوراید را انتخاب کنید. فلوراید علائم اولیه پوسیدگی دندان را رفع کرده و به تقویت مینای دندان ضعیف شده کمک می کند.

خمیر دندانی که حاوی یون‌های کلرید سدیم، کلسیم محلول، فسفات و فلوراید باشد حدود 3 درصد اثر تخریبی مصرف نوشابه‌ ها و مواد تخریب گر را کاهش داده و به عنوان یک محافظ برای استحکام مینا دندان به کار برده می شوند. مصرف مداوم این نوع خمیر دندان می تواند به عنوان یک درمان ترمیمی برای سختی مینای دندان باشد و اثر تخریبی مواد مخرب را تا 12 درصد کاهش دهد.

هنگام خرید خمیر دندان به دنبال خمیر دندان‌ی باشید که مواد معدنی از دست رفته دندان را باز گرداند و حاوی فلوراید باشد.

غرغره کردن دهانشویه‌ فلورایددار نیز به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی آن کمک می کند. سعی کنید دوبار در هفته دهانشویه‌ فلورایددار استفاده کنید.

• جویدن آدامس بدون شکر

جویدن آدامس ترشح بزاق در دهان را افزایش می دهد. بزاق دهان حاوی کلسیم و فسفات است. بزاق اضافه حاصل از جویدن آدامس بعد از غذا موجب تقویت مینای دندان خواهد شد.

بزاق دهان همچنین اسیدهای تولید شده برای تجزیه مواد غذایی توسط باکتری ها که به مینای دندان آسیب می زند را خنثی کرده و از بین می برد.

بنابراین جویدن آدامس بدون شکر به مدت 20 دقیقه بعد از خوردن غذا از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.

آدامسی را تهیه کنید که حاوی مواد ترمیم کننده و موثر در جلوگیری از پوسیدگی دندان و التهاب لثه باشد و مانع از ایجاد پلاک روی دندان شود.

• پرهیز از مصرف شکر و نشاسته

خوراکی هایی مانند شکر، بستنی، میوه های خشک، انواع کیک و کلوچه، شکلات و آبنبات، چیپس و غلات خشک به دندان میچسبند و به راحتی با بزاق دهان شسته نمی شوند. باقی ماندن این نوع مواد غذایی به مدت طولانی روی دندان موجب پوسیدگی دندان خواهد شد.

به طور کلی مواد غذایی سرشار از شکر و نشاسته برای سلامتی مینای دندان ضرر دارند. زیرا باکتری هایی که به مینای دندان حمله کرده و آن را تخریب می کنند، از این ترکیبات تغذیه کرده و تعداد آن ها روی دندان زیاد می شود. در نتیجه مقدار بیشتری اسید در دهان تولید خواهد شد. این اسید طی فرآیند demineralization عناصر تشکیل دهنده مینای دندان را تخریب کرده و موجب کاهش استحکام مینای دندان، تغییر رنگ و افزایش حساسیت دندان می شود.

غذاهای اسیدی و خوراکی هایی مانند آبنبات های ترش که مواد اسیدی و شکر را با هم دارند حاوی مقدار زیادی اسید سیتریک هستند که ماده ای مضر برای مینای دندان است.

مکیدن و جویدن این نوع آبنبات ها باعث می شود دندان به مدت طولانی در معرض اسید و شکر باشد و بیشتر آسیب ببیند. همچنین جویدن آبنبات های سفت می تواند موجب ترک خوردن و شکستن دندان شود.

• تغذیه سالم و افزایش مصرف مواد مغذی

تغذیه سالم و مصرف غذاهای مقوی می تواند به تقویت مینای دندان کمک کند. کلسیم و فسفر لازم برای تقویت و بازسازی مینای دندان را می توان از طریق مصرف غذاهایی مانند شیر، ماست، پنیر و کفیر تامین کرد. این مواد ترشح بزاق را نیز افزایش می دهند که به پیشگیری از رشد باکتری ها و تعادل PH محیط دهان کمک می کند.

کرفس یکی دیگر از مواد غذایی ارزشمند برای سلامت دندان است. کرفس فیبر بالایی دارد. جویدن آن علاوه بر تمیز کردن سطح دندان، موجب افزایش بزاق و ماساژ لثه ها می شود.

برای تقویت و حفظ سلامت مینای دندان توت فرنگی بخورید. این میوه خوشمزه سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان، سلامت دهان و دندان شما را تضمین می کند. توت فرنگی حاوی اسید مالیک است که دندان ها را سفید و رسوبات آسیب زننده به مینای دندان را از بین می برد.

سایر مواد غذایی سرشار از فسفر، کلسیم و منیزیم مانند میوه و سبزیجات، دانه ها، گوشت مرغ و گاو نیز برای تقویت مینای دندان مفید هستند.

• درمان بیماری های گوارشی

اسید معده به شدت برای دندان ها مضر است. اگر سوزش معده دارید و اسید معده شما زیاد است و به طور مرتب در اثر رفلاکس معده این اسید وارد دهان شما می شود، بهتر است هرچه سریعتر برای درمان مشکل معده با پزشک متخصص مشورت کنید.

• ترک عادت دندان قروچه و محافظت از دندان ها در برابر ضربه

دندان قروچه یا براکسیسم یک عادت مخرب دندان است که فرد مبتلا به آن در طول روز یا شب به صورت ناخودآگاه دندان هایش را به هم فشار می دهد. این کار به شدن به مینای دندان آسیب می رساند.دندان قروچه همچنین می تواند به لایه های عمیق تر دندان نیز صدمه زده و موجب شکستن یا خرد شدن دندان شود.

شما باید برای حفاظت از دندان هایتان و در امان ماندن از خطرات دندان قروچه با مشورت دندانپزشک از محافظ های سفارشی مخصوص استفاده کنید.

افرادی مانند ورزشکاران رزمی که در معرض ضربات و آسیب‌ های بیرونی و محیطی به دندان‌ های خود هستند نیز باید هنگام ورزش و فعالیت از گاردهای مخصوص استفاده کنند

• نوشیدن آب کافی

خشکی دهان یکی از دلایل تخریب مینای دندان است. آب کافی بنوشید. نوشیدن آب کمک می کند ترشح بزاق افزایش یافته و باقیمانده مواد غذایی و باکتری های موجود در دهان و لثه از محیط دهان خارج شده و اسید تولید شده توسط باکتری ها در دهان رقیق شود.

• مراجعه منظم به دندانپزشک

مراجعه منظم هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک نفش موثری در سلامت لثه و دندان های شما دارد. با این کار دندان های شما به طور مرتب مورد ارزیابی قرار گرفته و اگر نیاز به بهبود یا درمان و ترمیم داشته باشد دانپزشک با تشخیص به موقع می تواند دندان شما را نجات دهد.

• اجتناب از مصرف دخانیات

نیکوتین موجود در تنباکو سیگار، گردش خودن در لثه ها و دندان را مختل کرده و باعث نرسیدن اکسیژن و مواد مغذی لازم به دندان می شود. از طرفی باکتری های مفید محیط دهان را از بین می برد. درنتیجه لکه و جرم روی دندان تشکیل شده و مینای دندان تضعیف می شود.

برای تقویت و محافظت از مینای دندان بهتر است مصرف دخانیت را قطع یا محدود کنید. در غیر این صورت باید مرتبا مسواک زده و از محلول های دهانشویه استفاده کنند و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نمایند.

خمیر دندان و دهانشویه برای ترمیم و رشد مجدد مینای دندان

مینای دندان از بلور فسفات کلسیم تشکیل شده و سلول زنده ندارد. با این حال مینای دندان سخت ترین بخش بدن انسان است و دندان را از فرسایش و پوسیدگی حفظ می کند. با وجود قدرت و استحکام بالای مینای دندان برخی عادات روزمره، غذاها و نوشیدنی ها باعث فرسایش و تحلیل مینای دندان شده و به مرور آن را از بین می برند.

در کنار راهکارهای علمی و کاربردی که برای تقویت مینای دندان وجود دارد، گاهی با تبلیغات برخی محصولات مانند خمیر دندان و دهانشویه مواجه می شویم که ادعا می کنند این محصولات به ترمیم و رشد مجدد مینای دندان کمک می کنند.

مینای دندان بافت زنده نیست و اگر  آسیب ببیند، به طور طبیعی و با استفاده از خمیر دندان و دهانشویه نمی تواند خود را ترمیم و بازسازی کند.

کاری که این محصولات انجام می دهند تامین مجدد مواد معدنی مینای دندان است. آنها کلسیم و فسفات را مجددا به داخل دندان باز می گردانند و موجب سفت شدن مینای دندان می شوند.

سلاح پنهان این خمیر دندان ها و دهانشویه ها فلوراید است. فلوراید همان ماده ای است که مواد معدنی موجود در بزاق دهان را می گیرد و و آن را به داخل دندان بر می گرداند.

در واقع این محصولات مینای آسیب دیده را ترمیم نمی کنند و تنها به تقویت مینای سالم دندان کمک می کنند.

مینای دندان برای ترمیم به درمان تخصصی نیاز دارد. عدم درمان مینای دندان آسیب دیده می تواند سلامت دهان و دندان را با خطر مواجه کند.

خوشبختانه امروزه روش های درمانی هدفمندی مانند باندیگ، ونیر دندان و روکش دندان برای ترمیم مینای آسیب دیده دندان وجود دارد.

کلام آخر

مینای دندان بخش مهمی از دندان است که با تقویت و حفظ سلامت آن می توان تا حد زیادی از پوسیدگی دندان و هزینه های بالای ترمیم و بازسازی دندان جلوگیری کرد. راه حل های ارائه شده به شما کمک می کند مینای دندان خود را تقویت کرده واز آسیب زدن به آن پیشگیری کنید.

کافیست تغذیه و عادات غذایی خود را اصلاح کنید، رعایت بهداشت دهان و دندان را به طور جدی مد نظر قرار دهید و به طور مرتب برای چکاپ دندان هایتان به دندانپزشک متخصص مراجعه نمایید.