آیا ونیر کامپوزیت باعث پوسیدگی دندان می شود؟

یکی از شایع ترین نگرانی ها در مورد کامپوزیت دندان این است که آیا ونیر کامپوزیت باعث پوسیدگی دندان می شود؟

ونیر کامپوزیت یک لایه نازک از جنس رزین است که برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان استفاده می شود. به عبارت دیگر ونیر کامپوزیت نقایص دندانی را می پوشاند اما آن ها را برطرف و درمان نمی کند.

هر دندانپزشک از تکنیک های خاصی برای لایه گذاری، فرم دهی، سفت کردن و پیوند برای شکل دادن و ایجاد پیوند بین ونیر کامپوزیت و دندان استفاده می کند. دندانپزشک سعی می کند با استفاده از کامپوزیت مشکلاتی مانند زرد شدن، فواصل دندانی، ترک خوردگی، شکستگی و ساییدگی را به خوبی پوشش دهد.

کامپوزیت برای نصب نیازی به تراش دندان ندارد و آسیبی به دندان طبیعی وارد نمی کند. این نوع روکش بعد از سفت شدن کاملا شبیه به دندان طبیعی است و دوام قابل قبولی دارد.

دلایل پوسیدگی دندان بعد از ونیر کامپوزیت

بسیاری از افرادی که دندان های خود را ونیر کامپوزیت کرده اند تصور می کنند پوشش کامپوزیتی از دندان هایشان محافظت کرده و  دندان ها هیچ گونه مراقبتی نیاز ندارند.

اما واقعیت این است که عدم مراقبت از دندان ها یا بد مراقبتی نه تنها باعث پوسیدگی دندان می شود بلکه به ونیر کامپوزیت نیز آسیب می رساند.

از آنجایی که ونیر کامپوزیت توسط مواد مخصوص روی دندان چسبانده می شود فاصله ای هرچند اندک بین کامپوزیت و لثه وجود خواهد داشت. تجمع مواد غذایی مابین کامپوزیت و لثه و عدم توجه به بهداشت دهان و دندان موجب رشد رشد باکتری ها در دهان شده و پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت را به دنبال دارد.

بنابراین پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت علل مختلفی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم:

• عدم توجه به بهداشت دهان و دندان

عدم رعایت نکات و مراقبت های بهداشتی دندان بعد از انجام کامپوزیت احتمال پوسیدگی دندان را به شدت افزایش می دهد. درصورتی که در دندان زیر کامپوزیت حفره ای ایجاد شود و فرد از وجود آن بی اطلاع باشد پوسیدگی دندان تسریع شده و ممکن است به ریشه دندان برسد.

دندان زیر کامپوزیت استحکام و مقاومت طبیعی خود را دارد و کامپوزیت این استحکام را افزایش می دهد. در صورت مراقبت صحیح و اصولی از دندان، استفاده از نخ دندان و مسواک، رعایت دستورالعمل های دندان پزشک و مراجعه و معاینه مرتب دندان ها، ونیر کامپوزیت باعث پوسیدگی دندان نخواهد شد.

• تجمع پلاک اطراف لثه و کامپوزیت

کامپوزیت در محل اتصال به دندان اندکی با لثه فاصله دارد. ذرات ریز غذا و پلاک ها در این محل تجمع کرده و باعث رشد باکتری ها در دهان می شوند که نتیجه آن پوسیدگی دندان است. همین موضوع موجب شده برخی افراد تصور کنند کامپوزیت دندان باعث پوسیدگی دندان می شود. بنابراین برای پیشگیری از پوسیدگی دندان بعد از کامپوزیت باید بعد از هر وعده غذایی دندان ها با دقت تمیز شده و از تجمع مواد غذایی اطراف روکش کامپوزیت جلوگیری شود.

همچنین استعمال سیگار و دخانیات و مواد غذایی اسیدی باید تا حد ممکن کاهش یابد.

• نیاز به تعویض و ترمیم ونیر کامپوزیت

مقاومت در برابر فشار و ضربه و طول عمر ونیر کامپوزیت دندان نسبت به لمینت دندان کمتر است. لذا افرادی که عادت هایی مثل دندان قروچه در خواب دارند و فشار زیادی به کامپوزیت وارد می کنند لازم است حداقل سالی یک بار برای ترمیم روکش ها یه دندانپزشک مراجعه نمایند. در غیر این صورت تجمع پلاک و افزایش باکتری ها لابه لای ونیر کامپوزیت باعث پوسیدگی دندان خواهد شد.

• واکنش آلرژیک به کامپوزیت یا چسب کامپوزیت

در برخی افراد واکنش های آلرژیک به کامپوزیت مشاهده می شود. این واکنش آلرژیک به دو صورت خود را نشان می دهد. در نوع اول بلافاصله بعد از کاشت کامپوزیت دندان، لثه ملتهب و قرمز شده و خونریزی می کند. در نوع دوم چند ماه پس از نصب، علائم حساسیت و آلرژی مانند ایجاد اگزما، خارش، قرمزی، تورم و خشک شدن پوست صورت و احساس سوزش در لثه بروز می نماید.

آلرژی به علت وجود مواد شیمیایی و افزودنی هایی که حین ساخت کامپوزیت رزین یا چسب کامپوزیت برای افزایش دوام و مقاومت و طبیعی بودن ظاهر روکش مورد استفاده قرار می گیرند، ایجاد می شود. این آلرژی در صورتی که به موقع درمان نشود منجر به گسترش عفونت یا پوسیدگی دندان خواهد شد.

چرا ونیر کامپوزیت موجب پوسیدگی دندان نمی شود؟

ونیر کامپوزیت بگونه ای طراحی شده است که علاوه بر زیبایی ظاهر دندان ها و جذاب نمودن لبخند، به حفظ سلامت دهان و دندان نیز کمک می کند. ونیر کامپوزیت بعد از فرم دهی کامل، توسط لیزر به دندان پیوند داده شده و مقاومت آن ها را در برابر فشار و ضربه را تا حد زیادی افزایش می دهد. همچنین از طرد شدن دندان ها جلوگیری می کند.

دلایلی وجود دارد که با توجه به آن ها می توان توضیح داد که چرا ونیر کامپوزیت موجب پوسیدگی دندان نمی شود؟

• سازگاری کامپوزیت با محیط دهان و دندان ها

رزین کامپوزیت که برای تولید روکش های کامپوزیتی مورد استفاده قرار می گیرد همان ماده سفید رنگ مورد استفاده برای ترمیم و پر کردن دندان است. همانگونه که مواد پر کننده دندان آسیبی به دندان وارد نکرده و از آسیب بیشتر و پیشرفت پوسیدگی دندان پیشگیری می کند، ونیر کامپوزیت نیز بعد از فرم دهی از دندان در برابر آسیب هایی مانند پوسیدگی محافظت می نماید.

• عدم نیاز به تراش مینای دندان برای نصب کامپوزیت

مینای دندان از لایه زیرین خود یعنی دنتین (Dentin) محافظت کرده و آسیب رسیدن به آن و پوسیدگی دندان جلوگیری می کند. هرچه مینای دندان ضخامت بیشتری داشته باشد احتمال پوسیدگی دندان کمتر است. ونیر کامپوزیت روشی غیر تهاجمی بوده  و برای نصب نیازی به تراش مینای دندان ندارد. به عبارت دیگر کامپوزیت ساختار دندان را حفظ کرده و از پوسیدگی آن جلوگیری می کند.

پیشگیری از پوسیدگی دندان بعد از کامپوزیت

به طور معمول دندان زیر کامپوزیت استحکام خود را حفظ کرده و دچار پوسیدگی و تغییر رنگ نمی شود. چنانچه فرد مراقبت های لازم بعد از ونیر کامپوزیت را رعایت کند هیچگاه پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت را تجربه نخواهد کرد. از جمله موارد مهم برای حفظ سلامت دندان از پوسیدگی بعد از کامپوزیت می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• رعایت دستورالعمل های دندانپزشک
• حفظ بهداشت دهان و دندان
• مسواک زدن، کشیدن نخ دندان بعد از هر وعده غذایی
• استفاده از مسواک با پرز نرم
• استفاده از خمیردندان و دهانشویه مناسب
• مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ
• پرهیز از مصرف خوراکی ها و نوشیدنی های رنگی و الکلی مانند چای، قهوه، شراب قرمز، انواع سس و شکلات
• محدودکردن مصرف دخانیات و محصولات حاوی تنباکو
• پرهیز از گاز شدن خوراکی های سفت و شکستن آجیل با دندان

آیا امکان برداشتن ونیر کامپوزیت وجود دارد؟

درصورتی که کامپوزیت باعث پوسیدگی دندان شود باید آن را از روی دندان حذف کرد. اما امکان حذف ونیر کامپوزیت به عملکرد دندانپزشک بستگی دارد. گاهی اوقات می توان بدون تراش مینای دندان و آسیب رساندن به سایر بخش های دندان به راحتی کامپوزیت را حذف کرد. با این کار مشکل به وجود آمده برای دندان به حداقل رسیده و از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری می شود.

اما چنانچه حذف کامپوزیت به تراش مینای دندان نیاز داشته باشد، دندان بدون روکش و لایه محافظ بیش از پیش در معرض آسیب و پوسیدگی قرار می گیرد.

کلام آخر

کامپوزیت دندان راه حلی ساده برای اصلاح و پوشش عیوب ظاهری دندان بوده و مواد مورد استفاده در تولید آن به گونه می باشد که با محیط دهان سازگار است. لذا کامپوزیت ذاتا موجب پوسیدگی دندان نمی شود. اما در صورتی که ونیر کامپوزیت به درستی نصب نشود یا به خوبی از آن مراقبت نکرده و کامپوزیت آسیب ببیند می تواند موجب پوسیدگی دندان زیرین خود شود.

از طرفی ونیر کامپوزیت دندان را به طور کامل پوشش می دهد و مشاهده پوسیدگی دندان راحت نیست و ممکن است فرد زمانی متوجه پوسیدگی شود که دندان از دست رفته باشد.

بنابراین برای داشتن دندان هایی سالم، تحت پوشش زیبای ونیر کامپوزیت لازم است دستورالعمل ها و نکات مراقبتی و بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کرده و به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه نمایید.