تغییر رنگ، شکستگی و لب پریدگی و فاصله بین دندان ها از جمله عواملی است که تاثیر منفی بر روی زیبایی و لبخند افراد دارد. یکی از راه حل های دائمی برای حل این مشکل، داشتن لبخندی زیبا و بهبود ظاهر دندان ها استفاده از ونیر دندانی است.
ونیر دندان یک روش ترمیمی-زیبایی است که معمولا روی 8 دندان جلویی که به هر دلیل تناسب و زیبایی خود را از دست داده اند قرار می گیرد و داشتن لبخند زیبا و جذاب را به فرد بر می گرداند.
انواع ونیر
ونیر دندان به طور کلی به دو دسته تقسیم بندی می شود:
1 – ونیر سرامیکی :
ونیر سرامیکی به منظور سفید کردن، زیبا سازی، حفظ دندان در برابر آسیب و پوسیدگی و مشکلاتی که ونیر کامپوزیتی قادر به اصلاح آن نیست، مورد استفاد قرار می گیرد.
قالب گیری ونیر سرامیکی با استفاده از سیستم سه بعدی CAD-CAM انجام می شود. قالب به لابراتوار فرستاده شده و ونیر سرامیکی ساخته می شود.
برای قرار گرفتن ونیر روی دندان لازم است دندان تراش خورده و بخشی از مینای دندان برداشته شود به همین دلیل ونیر سرامیکی ماندگاری بالایی دارد.
2 – ونیر کامپوزیتی :
ونیر کامپوزیتی لایه ای است که روی دندان قرار می گیرد و بر خلاف ونیر سرامیکی نیازی به قالبگیری و تراش مینای دندان نمی باشد.
ونیر کامپوزیت می تواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم روی دندان قرار بگیرد. در روش مستقیم ونیر کامپوزیت به صورت لایه ای محافظ با استفاده از اشعه مستقیما روی دندان چسبانده می شود و پزشک آن را به شکل دلخواه در می آورد. در روش غیر مستقیم ابتدا لایه ونیر در آزمایشگاه ساخته شده و سپس روی دندان گذاشته می شود.
ثبات رنگ، قیمت و دوام ونیر کامپوزیت از ونیر سرامیکی کمتر است.
ونیر سرامیکی چیست؟
ونیر دندان لایه ای روکش مانند و نازک از مواد همرنگ دندان است که به منظور بهبود ظاهر دندان به صوت دائم روی سطح دندان های جلویی وصل می شود. این لایه معمولا از جنس پرسلین (ونیر سرامیکی) یا رزین کامپوزیت (ونیر کامپوزیتی) است.
ونیر دندان های جلو غالبا به منظور اصلاح رنگ دندان، ترمیم موضعی و رفع عیوب ظاهری دندان با هدف ایجاد زیبایی است.
ونیر دندان کاربرد زیبایی داشته و جنبه درمانی ندارد، به همین دلیل قبل از انجام ونیر باید سلامت دندان ها و لثه بررسی شده و در صورت بیماری و پوسیدگی درمان صورت پذیرد.
تفاوت ونیر کامپوزیتی و ونیر سرامیکی
ونیر کامپوزیتی برای قرار گیری روی دندان به تخریب بخش کمتری از مینای دندان نیاز دارد، قیمت مناسب تری دارد و در صورت آسیب، قابل ترمیم است. این ونیر تنها طی یک جلسه روی دندان قرار می گیرد.
در مقابل ونیر سرامیکی قیمت بالاتر و زمان آماده سازی طولانی تری دارد اما در برابر لک شدن مقاوم بوده و محکم و با دوام است. نصب این ونیر غیر قابل برگشت است و به دلیل دردناک بودن ممکن است به بی حسی موضعی نیاز داشته باشد.
به طور معمول ونیر سرامیکی یا پرسلین (Veneer porcelain) بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
هزینه ونیر سرامیکی دندان
همانطور که گفته شده ونیر دندان دارای دو نوع سرامیکی و کامپوزیتی است که هزینه انجام آن ها با هم متفاوت است.
عواملی همچون تخصص، تجربه و میزان دستمزد دندانپزشک، تجهیزات، امکانات، نوع و کیفیت مواد مورد استفاده، برند و کشور سازنده مواد ونیر، تعداد دندان هایی که مورد درمان قرار می گیرد و تخصص و مهارت لابراتوار (تنها در ونیر سرامیکی) در تعیین هزینه ونیر دندان تاثیر دارند.
بر اساس عوامل ذکر شده، در سال 1402 قیمت هر واحد ونیر کامپوزیت از 1.500.000 تا 4.000.000 میلیون تومان و قیمت هر واحد ونیر سرامیکی از 3.200.000 میلیون تومان شروع می شود.
موارد کاربرد ونیر دندان
ونیر دندان، روندی برای زیبایی دندان است و بیشتر افراد این کار را انجام می دهند که دندان های قدامی آن ها تغییر رنگ گسترده ای دارد.
ونیر برای دندان های غیر هم سطح، کج و جلو و عقب مناسب نیست. همچنین برای نصب ونیر قبل از هر چیز باید سلامت دندان ها بررسی شده و در صورت پوسیدگی یا بیماری لثه ابتدا این موارد درمان و برطرف شود.
افرادی که عادت دندان قروچه یا براکسیسم دارند نباید از ونیر استفاده کنند، چراکه دندان قروچه دائم باعث کنده شدن، لب پریدگی و شکستگی ونیر دندان می شود. اگرچه بررسی و تشخیص مناسب بودن شرایط فرد برای انجام ونیر دندان کار متخصص دندانپزشکی است اما به طور کلی ونیر برای موارد زیر کاربرد دارد:
- بر طرف کردن فاصله جزیی بین دندان ها
- پوشش دندان با شکستگی، لب پریدگی و ترک خوردگی اندک
- پوشش دندان های تغییر رنگ داده و لکه دار
- پوشش پر شدگی نازیبا و قابل مشاهده
- پوشش دندان های بسیار کوچکتر از حد نرمال
- اصلاح طرح لبخند و یکدست شدن دندان ها
نحوه قرار گرفتن ونیر روی دندان
برای قرار دادن ونیر روی دندان معمولا مراحل زیر باید طی شود:
- معاینه و بررسی شرایط بیمار و وضعیت دندان ها : ونیر دندان تنها قادر است ایرادات و مشکلات جزیی دندان را برطرف کند و دندان هایی که قرار است ونیر روی آن ها چسبانده شود باید سالم باشند. بنابراین اولین مرحله معاینه لثه و دندان ها به لحاظ پوسیدگی و عفونت است تا در صورت لزوم ابتدا بیماری ها و مشکلات موجود رفع شود.
- آماده سازی دندان و قالبگیری : برای ایجاد فضای کافی اطراف دندانی که ونیر روی آن قرار می گیرد باید دندان اندکی تراشیده شده و صیقل داده شود. سپس بنا به نوع ونیر قالبگیری از دندان انجام می شود.
- آماده سازی ونیر و نصب : در صورت بکاربردن ونیر سرامیکی قالب گرفته شده به لابراتوار فرستاده شده و ونیر دندانی مورد نظر بعد از حدود 2 هفته ساخته و آماده می شود. این ونیر ابتدا روی دندان قرار می گیرد تا شکل و رنگ آن مورد بررسی قرار گیرد. در صورتی که تمام ویژگی های ونیر مورد قبول و پسند فرد باشد آنگاه ونیر با استفاده از مواد شیمیایی در محل خود چسبانده می شود. گاهی لازم است در حین نصب از ماده بی حس کننده یا بیهوشی استفاده شود. چنانچه ونیر مورد نظر از جنس کامپوزیتی باشد نیازی به ساخت در لابراتوار نیست. دندانپزشک در یک جلسه لایه های ونیر کامپوزیتی را روی دندان قرار داده و با اشعه آن را به دندان می چسباند و شکل می دهد. پس از آنکه شکل و رنگ نهایی مورد نظر فرد حاصل شد، دندانپزشک سطح ونیر را صیقل می دهد تا شکل طبیعی پیدا کند.
- ارائه دستورالعمل ها و تعیین زمان مراجعه بعدی : بعد از اتمام چسباندن ونیر روی دندان، دندانپزشک نکات مهم و دستورالعمل های لازم را به بیمار تذکر داده و زمان مراجعه بعدی برای انجام معاینه مشخص می شود.
مراقبت های بعد از ونیر سرامیکی
برای اینکه فرد نتیجه دلخواه را از ونیر دندان بدست آورده و به ظاهر جدید عادت کند کمی زمان لازم است. بر خلاف سایر پروسه های دندانپزشکی، روند بهبودی پس از ونیر زمان زیادی طول نمی کشد.
پس از اتصال مواد و از بین رفتن تاثیر بی حسی فرد به زندگی عادی بر می گردد و می تواند کارهایی مثل جویدن را به راحتی انجام دهد.
ونیر پرسلین حدود 10 الی 15 سال دوام دارد و ونیر کامپوزیتی نیز 5 تا 7 سال ماندگار است. انجام مراقبت ها و رعایت نکات دندانپزشکی زیر باعث طولانی تر شدن زمان ماندگاری ونیر خواهد شد.
- پرهیز از جویدن اجسام سخت مانند یخ، قلم، ناخن انگشتان
- جویدن غذاهای سفت با دندان های عقبی
- استفاده از ابزار ارتودنسی محافظ در صورت داشتن عادت دندان قروچه
- استفاده از ضربه گیر و ابزار محافظ برای جلوگیری از آسیب هنگام فعالیت های سنگین
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و ترمیم ونیر