دندان قروچه در خواب

دندان قورچه یا بروکسیسم (Bruxism) به حالتی گفته می شود که فرد به صورت ناخودآگاه، دندان هایش را به شدت روی هم فشار می دهد یا به هم می ساید.

دندان قروچه در خواب شایعتر بوده و معمولا همراه با خروپف است. این نوع دندان قروچه یک اختلال دهان دندانی به شمار می آید. برخی افراد نیز در بیداری و در شرایط استرس و اضطراب شدید این حالت را بروز می دهند. دندان قورچه هم در کودکان و هم در بزرگسالان مشاهده می شود.

در این مقاله قصد داریم به علل و عوامل دندان قروچه درخواب، عوارض و درمان آن بپردازیم. با ما همراه باشید.

علت دندان قروچه در خواب

دندان قروچه در خواب علل متعددی می تواند داشته باشد که به مهمترین آن ها اشاره خواهیم کرد:

• اختلالات خواب مانند خروپف شدید، وقفه (آپنه) تنفسی و حرف زدن در خواب
• عصبانیت، فشارهای روانی و استرس
• جفت نشدن صحیح درست دندان ها و تماس زود رس دندان های فک پایین و بالا
• برخی بیماری ها مانند رفلاکس معده، اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی، صرع، وحشت شبانه، پارکینسون و هانتینگتون
• مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی سایکوتیک و آمفتامین
• مصرف سیگار، مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی
• زیاده روی در مصرف شکلات و نوشیدنی های حاوی کافئین
• داشتن سابقه خانوادگی
• سن (دندان قروچه در سنین کودکی و نوجوانی رایج تر از بزرگسالی است)

علائم دندان قروچه در زمان خواب

بروکسیسم یا دندان قروچه معمولا در خواب رخ می دهد به همین دلیل در اغلب موارد خود فرد متوجه نمی شود که به این عارضه مبتلاست.

همچنین شایع ترین علامتش یعنی سردرد و ناراحتی مفصل گیجگاهی، از جمله علائم مشترک سایر بیماری هاست. لذا تشخیص ابتلا به دندان قروچه در شب ممکن است تا حدودی چالش بر انگیز باشد.

بنابراین اگر چند مورد از علائم زیر را به طور همزمان دارید بهتر است با دندانپزشک خود مشورت نمایید.

• احساس درد در ناحیه سر، مفصل فک، گوش و صورت
• گرفتگی و خستگی عضلات و ماهیچه های صورت و گردن
• قفل شدن فک
• درد شدید دندان
• افزایش حساست دندان ها (به علت کاهش مینای دندان)
• شروع سردرد از شقیقه ها
• اختلال در خواب
• فشردن دندان ها به یکدیگر
• سایش و فشردن شدید دندان ها در خواب به طوری که باعث بیدار شدن شما شود
• شکستگی و ترک برداشتن دندان ها
• لق شدن دندان
• سایش غیر طبیعی مینای دندان و نمایان شدن لایه های عمیق تر دندان
• التهاب و تحلیل لثه
• زخم های داخل دهان ناشی از جویدن گونه

عوارض دندان قروچه در خواب

اگر هنگام خواب دندان قروچه دارید، نیروی فشاری که به دندان هایتان وارد می شود بسیار بیشتر از زمانی است که به طور مرتب غذا می جویید. لذا دندان قروچه در زمان خواب می تواند مشکلات متعددی را برای شما ایجاد کند:

• درد شدید فک و صورت
• سردرد
• حساس شدن دندان ها
• درد یا لق شدن دندان ها
• سایش و شکستگی دندان ها
• تغییر شکل استخوان های صورت
• شکستگی یا لب پر شدن لمینت، ایمپلنت یا پروتز دندان

دندان قروچه در کودکان

مشکل دندان قروچه در زمان خواب فقط مختص بزرگسالان نیست و برخی از کودکان و نوجوانان نیز ممکن است به این عارضه مبتلا باشند. حتی برخی نوزادان هنگامی که دندان های شیری آن ها ظاهر می شود دندان های خود را به هم می فشارند.

کودکان معمولا تنها در هنگام خواب دچار دندان قروچه می شوند و در بیداری این کار را انجام نمی دهند.

دندان قروچه کودکان اغلب مخرب نیست و نیاز به درمان خاصی ندارد. زیرا دندان ها و فک آن ها خیلی سریع رشد کرده و تغییر می کند و با بزرگ شدن این عادت در آن ها از بین می رود.

بسیاری از علائم دندان قروچه کودکان همانند بزرگسالان است. با این حال اگر در خواب متوجه دندان قروچه فرزندتان شدید، اگر احساس می کنید دندان های کودکتان دچار فرسایش شده است، یا کودک از درد و حساسیت دندان شکایت دارد بهتر است برای ارزیابی وضعیت کودک، به متخصص دندانپزشکی اطفال مراجعه نمایید.

معمولا کودکان با ناراحتی از درد دندان به دندانپزشک اطفال مراجعه می کنند اما ممکن است علائم پوسیدگی دندان و آسیب های دهانی و دندانی در آنها مشاهده نشود.

با معاینات دقیق تر مشخص می شود علت دندان درد کودک، فشردن دندان ها به هم و دندان قروچه است.

مهمترین عوامل بروز دندان قروچه در کودکان شامل موارد زیر است:

• استرس و اضطراب عاطفی
• داروهای ضد روان پریشی و افسردگی
• شرایط پزشکی خاص مانند فلج مغزی، اختلال بیش فعالی و نقص توجه
• احساس درد در دندان در حال رویش

درمان دندان قروچه

اگر چند مورد از علائم ذکر شده را دارید بهتر است برای تشخیص وجود و شدت دندان قروچه به دندانپزشک مراجعه نمایید.

در بسیاری از موارد درمان خاصی لازم نیست. زیرا این عادت در کودکان بعد از مدتی از بین می رود و بزرگسالان نیز آنقدر محکم دندان هایشان را به هم فشار نمی دهند که نیاز به درمان داشته باشند.

اما در مواردی که مشکل جدی باشد و احتمال آسیب به دندان یا روکش های دندانی وجود داشته باشد برخی گزینه های درمانی برای بیمار به کار گرفته می شود.

به یاد داشته باشید هیچ نوع روش و وسیله ‌ای دندان قروچه شما را درمان نمی کند. مزیت استفاده از این دستگاه‌ ها جلوگیری و کاهش عوارض و عواقب دندان قروچه است.

برخی از این روش ها عبارتند از:

• آتل دندانی یا گارد شبانه: محافظ شبانه که به عنوان محافظ دهان، اسپلینت یا وسایل اکلوزال نیز شناخته می‌ شود با هدف جلوگیری از خونریزی در ساختار دندان، عدم فشردن و ساییدن دندان هنگام خواب و کاهش درد عضلات فک برای فرد تجویز می شود. محافظ شبانه را می توان به صورت بدون نسخه یا سفارشی ساخته شده تهیه نمود.
• داروهای شل کننده عضلات: گاهی دندانپزشک برای درمان دندان قروچه در خواب داروهایی مانند شل کننده عضلات تجویز می کند.
• داروهای کاهش استرس: در مواردی که علت بروکسیسم اختلالات روانی و استرس باشد ممکن است برای مدت کوتاهی داروهای کاهنده استرس و ضد افسردگی برای فرد تجویز شود.
• دستگاه پیشرفت فک پایین: این دستگاه وسیله مخصوصی است که فک بیمار را هنگام خواب به سمت جلو می آورد. این روش برای دندان قروچه ناشی از اختلال خواب مناسب است و به کنترل خروپف و آپنه خواب کمک می‌ کند.
• درمان ارتودنسی: گاهی دندانپزشک درمان ارتودنسی را برای تنظیم بایت یا اصلاح ناهمترازی دندان توصیه می کند.
• تزریق بوتاکس: تزریق بوتاکس نیز ممکن است برای برخی افراد که دندان قروچه شدید دارند، موثر باشد. این روش تنها در صورتی توصیه می شود که شرایط بیمار وخیم بوده و سایر راهکارها برای درمان بروکسیسم موثر واقع نشده باشد.

درمان خانگی دندان قروچه در خواب

با کمک برخی روش ها می توانید بدون نیاز به مراجعه به دندانپرشک درمان قروچه در خواب را کاهش داده و درمان کنید. از جمله:

• قبل از خواب با استفاده از روش هایی مانند تمرینات مدیتیشن، نفس عمیق، دوش آب گرم، یوگا و مطالعه استرس و اضطراب خود را کاهش دهید.
• آدامس نجوید.
• مصرف سیگار، مواد مخدر و الکل را ترک کنید.
• عادت جویدن ناخن، مداد و سایر اشیا را ترک کنید.
• قبل از خواب یک دستمال گرم روی مفصل گیجگاهی قرار دهید.
• قبل از خواب خوراکی های کافئین دار مانند نوشابه، شکلات و قهوه مصرف نکنید.
• بالش خود طوری تنظیم کنید که سر و گردن را حمایت کند.
• برای از بین بردن تنش عضلانی سر و گردن را ماساژ دهید.

سخن آخر

در صورتی که متوجه شدید خود یا اطرافیانتان مبتلا به دندان قروچه هستید برای کنترل سایش دندان ها و جلوگیری از آسیب جدی به آنها هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه نمایید.

اگر دندان قروچه موجب ساییدگی و شکستگی دندان، شکسته شدن پرکردگی ها یا آسیب به روکش های دندانی شده باشد دندانپرشک آن ها را ترمیم می کنند. همچنین برای کنترل دندان قروچه در خواب راهکارهای مناسبی را به شما ارائه می دهد.

مطمئنا درمان و کنترل دندان قروچه با استفاده از داروهای شل کننده عضلات یا داروهای آرامبخش و محافظ های دندانی به کاهش درد و حفظ سلامت دندان کمک می کند. برای بهره مندی از بهترین روش درمانی با دندانپزشک خود مشورت نمایید.