مدت زمان درمان ارتودنسی چقدر است؟

مدت زمان درمان ارتودنسی چقدر است؟ این سوال اغلب بیمارانی است که برای درمان ارتودنسی به مطب دندانپزشک مراجعه می کنند.

در واقع آن ها می خواهند بدانند چه مدت باید دستگاه ارتودنسی در دهانشان باقی بماند و چقدر طول می کشد تا دندان هایشان صاف و منظم شود.

در پاسخ به این افراد باید گفت عوامل مختلفی در مدت زمان درمان ارتودنسی موثر است و این زمان برای همه افراد یکسان نیست.

به طور کلی درمان ارتودنسی 1 تا 2 سال طول می کشد. در برخی افراد که ناهنجاری دندانی کمتری دارند این مدت کمتر از یک سال و در افرادی که ناهنجاری های شدید و پیچیده دارند ممکن است حدود 3 سال طول بکشد.

هنگامی که برای ارتودنسی به دندانپزشک مراجعه می کنید، متخصص ارتودنتیست با معاینه دندان ها و بررسی شرایط شما می تواند زمان دقیق تری را برای طول مدت درمان ارتودنسی به شما اعلام کند.

عوامل موثر بر مدت زمان درمان ارتودنسی

درمان ارتودنسی روش مفیدی برای مرتب کردن دندان ‌ها، درمان و بهبود مشکلات بایت، ایجاد لبخندی زیباتر و درمان انحراف فک است. اگر می خواهید نتیجه مطلوبی از این درمان بدست آورید باید صبر و حوصله کافی داشته باشید و با دندانپزشک خود همکاری کنید.

به یاد داشته باشید هیچ کس نمی تواند به طور کامل و دقیق تعیین کند که درمان ارتودنسی برای شما چقدر طول می کشد. تنها دندانپزشک متخصص بعد از معاینه و ارزیابی شرایط دهان و دندان شما و مشخص شدن نوع درمان می تواند زمان حدودی منظم و یکدست شدن دندان هایتان را تخمین بزند.

عوامل مختلفی در طول دوره درمان ارتودنسی تاثیرگذارند که در ادامه به شرح مهمترین آن ها خواهیم پرداخت.

• نوع ارتودنسی

با توجه به نوع و شدت بیماری گزینه های مختلفی برای درمان ارتودنسی پیش روی بیمار قرار دارد. فرد می تواند با توجه به شرایط خود با مشورت دندانپزشک گزینه ای که بهترین نتیجه را برای او به دنبال دارد انتخاب نماید.

هر یک از انواع و روش های مختلف ارتودنسی از قبیل ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک و ارتودنسی نامرئی مزایا و معایب خاص خود را دارند و هر یک برای شرایط خاص توصیه و استفاده می شوند. انواع مختلف درمان های ارتودنسی طول دوره درمان متفاوتی دارند.

معمولا بریس های ثابت فلزی که از فلز ضد زنگ ساخته شده اند قوی تر هستند و برای درمان ناهنجاری های شدید کاربرد بیشتری دارند. در مقابل بریس های ثابت سرامیکی و بریس های متحرک و نامرئی ظاهر مطلوب تر و زیبایی بیشتری داند تاثیر گذاریشان کمتر است.

در موارد مشابه، استفاده از ارتودنسی ثابت نسبت به ارتودنسی متحرک مدت زمان کمتری برای رفع ناهنجاری و منظم کردن دندان ها نیاز دارد. بنابراین نوع ارتودنسی تاثیر زیادی بر طول دوره درمان دارد.

مدت زمان تقریبی درمان ارتودنسی روش های مختلف به این شرح است:

ارتودنسی ثابت: حدود 2 سال

ارتودنسی متحرک: 6 تا 12 ماه

ارتودنسی نامرئی: حدود 18 ماه

کوتاه بودن مدت درمان ارتودنسی متحرک به این دلیل است که این روش بیشتر برای ناهنجاری های جزئی دندان است که در مدت کوتاهی درمان خواهد شد.

• سن مراجعه کننده

هر کسی در هر سنی می تواند از درمان ارتودنسی بهره مند شود. متقاضیان درمان ارتودنسی که در سنین کودکی و نوجوانی هستند بسیار زودتر از بزرگسالان به نتیجه مطلوب می رسند. زیرا استخوان فک و ساختارهای دهانی در سنین جوانی، نوجوانی و کودکی در حال رشد و منعطف است. در نتیجه دندان ها سریعتر حرکت کرده و در موقعیت صحیح خود قرار می گیرند.

معمولا طول درمان ارتونسی کودکان کمتر از 18 تا 24 ماه است و در بزرگسالان به دلیل توقف رشد استخوان فک و سخت بودن جابجایی دندان ها این مدت حدود 2 سال یا بیشتر طول می کشد.

به طور کلی مدت زمان ارتودنسی در کودکان کمتر از بزرگسالان است. البته نباید نقش سایر عوامل را نادیده گرفت.

• نوع و شدت مشکل در دندان ها

یکی از عوامل مهم در تعیین مدت زمان درمان ارتودنسی نوع و شدت مشکلات دندانی است. اگر شدت ناهنجاری و بی نظمی کم باشد، درمان ارتودنسی کمتر از یک سال طول می کشد.

 اما در مواردی که مشکل شدیدی مانند شلوغی، فاصله‌ بین دندان‌ ها و دندان‌ های بیرون زده و تو رفته وجود دارد یا ناهنجاری هایی نظیر مال اکلوژن و مشکلات بایت مثل کراس بایت، اپن بایت، اور بایت و آندربایت باعث می شود فرد به عمل جراحی فک نیاز داشته باشد، درمان ممکن است بیش از دو سال طول بکشد.

مدت زمان درمان ارتودنسی را با توجه به نوع مشکل می توان اینگونه شرح داد:

• بیماری که اندازه‌ فک‌ طبیعی دارد و برای رفع نامرتبی دندان ‌هایش نیازی به کشیدن دندان ‌ اصلی نیست معمولا در کمتر از یک سال با درمان ارتودنسی دندان هایی مرتب و منظم خواهد داشت.
• درمان ارتودنسی برای کسی که مبتلا به نامرتبی دندان ‌ها،کراس بایت خلفی و مشکلات متوسط تا خفیف مربوط به فک و دندان‌ است اما نیازی به کشیدن دندان‌ اصلی ندارد، حدود 12 تا 18 ماه طول می کشد.
• در صورتی که دندان ها صاف هستند اما به خوبی روی هم قرار نمی گیرند و باید عمل جراحی انجام شود، درمان حدود 18 ماه زمان می برد.
• زمانی که علاوه بر نامرتبی متوسط تا شدید دندان ها، کج بودن فک به طوری که دندان ‌ها بیش از یک نصف دندان جابجا شده باشند یا عارضه ای وجود داشته باشد که کشیدن دندان اصلی را ضروری کند، برنامه درمانی حدود 18 تا 24 ماه زمان لازم دارد.

• تخصص ارتودنتیست

تخصص، تجربه و مهارت دندانپزشک نیز در مدت زمان درمان ارتودنسی تاثیرگذار است. متخصص ارتودنسی باید به تمامی مراحل درمان تسلط داشته باشد و بتواند بهترین روش درمان ارتودنسی را با توجه به شرایط بیمار تشخیص داده و دوره درمان را برنامه ریزی کند.

ارتودنتیست با تجربه در فواصل زمانی مشخص وضعیت حرکت و سلامت دندان های بیمار را ارزیابی کرده و دستگاه ارتودنسی را تنظیم  و در صورت نیاز ترمیم می کند.

• میزان همکاری بیمار

همکاری بیمار تاثیر بسزایی در طول دوره درمان ارتودنسی دارد. بیمار در طول درمان باید دستورالعمل های دندانپزشک را به درستی دنبال کند و هر 4 تا 6 هفته یک بار برای ویزیت و بررسی وضعیت به دندانپزشک مراجعه نماید. همچنین هر اتفاق و شرایط خاص پیش آمده را به دندانپزشک خود گزارش دهد. اگر بیمار توصیه های دندانپزشک را نادیده گرفته و در زمان تعیین شده برای معاینه و تنظیم بریس ها به دندانپزشک مراجعه نکند، دوره درمان می تواند تا چندین ماه بیشتر طول بکشد.

مثلا زمانی که ارتودنسی متحرک برای شما تجویز شده و باید 22 ساعت در شبانه روز دستگاه ارتودنسی را در دهان خود قرار دهید اما تنها 10 ساعت این کار را انجام می دهید مطمئنا درمان شما بیش از حد معمول طول خواهد کشید.

• رعایت بهداشت دهان و دندان

در مدتی که دستگاه ارتودنسی در دهان قرار دارد، با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان از عفونت لثه و پوسیدگی دندان ها که خود عاملی برای طولانی شدن دوره درمان ارتودنسی است جلوگیری کرد. استفاده از نخ دندان، مسواک‌ مخصوص و دهانشویه، در این دوران اجباری است.

• صبر و حوصله بیمار

صبر و حوصله بیمار نقش مهمی در طول دوره درمان ارتودنسی دارد. بیمارانی که صبر و حوصله کافی دارند به دندانپزشک این امکان را می دهند که با دقت و صرف زمان کافی مراحل درمانی آن ها را انجام دهد. در مقابل بیمارانی که شکیبایی کمی دارند مانع از کار درست ارتودنتیست می ‌شود. در این شرایط دندانپزشک مجبور است برای راحتی و رعایت حال بیمار زمان درمان خود را تغییر دهد. در نتیجه طول درمان بیشتر شده و ممکن است نتیجه مطلوب حاصل نشود.

ممکن است در روزهای اول که دستگاه ارتودنسی در دهانتان قرار می گیرد شما را اذیت کند. صبور باشید بعد از مدت کوتاهی به حضور دستگاه عادت می کنید.

امید به نتیجه درمان ارتودنسی و مرتب شدن دندان ها و رفع ناهنجاری ها تحمل سختی را برای شما راحت تر می کند.

• مصرف برخی داروها

مصرف برخی داروها نیز در مدت زمان ارتودنسی تاثیر می گذارد. مثلا زیاده روی در مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی  مانند ایبوپروفن، استامینوفن و آسپیرین، فلوراید، استروژن و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی می تواند باعث کاهش حرکت دندان ها و درنتیجه افزایش مدت زمان ارتودنسی شود. در حالی که مصرف داروهای تیروئیدی و ویتامین D باعث تسریع در حرکت دندان ها و کاهش زمان ارتودنسی دندان خواهد شد.

سن مناسب برای درمان ارتودنسی چقدر است؟

هر فردی در هر سنی می تواند از درمان ارتودنسی برای رفع نامرتبی و ناهنجاری های دهان و دندان استفاده نماید. در واقع درمان ارتودنسی برای تمام سنین تاثیر گذار است و تنها مدت زمان درمان تغییر خواهد کرد.

با این حال بهترین سن برای درمان ارتودنسی سنین 10 تا 14 سالگی است. یعنی زمانی که رشد دندان ها کامل شده و سر و استخوان های فک در حال رشد هستند. در این زمان دندان ها سریعتر و راحت تر جابجا شده و در موقعیت صحیح خود قرار می گیرند.

به عبارت دیگر در سنین پایین با روش های ساده تر و در مدت زمان کوتاه تر می توان ناهنجاری های دهان و دندان ها را با درمان ارتودنسی بهبود بخشید.

هنگامی که فرد به سن بلوغ رسیده و رشد او کامل شده است، افزایش سن تاثیری بر مدت زمان درمان ارتودنسی ندارد. در حقیقت افزایش سن محدودیتی برای درمان ارتودنسی ایجاد نمی کند.

بعد از سن بلوغ به دلیل تکامل و اتمام رشد معمولا امکان اصلاح رشد فک وجود ندارد. در این شرایط دو راهکار ارتودنسی همراه با جراحی فک و ارتودنسی بدون جراحی (جبرانی یا کاموفلاژ) پیش روی فرد وجود دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله ارتودنسی دندان های کودکان را مطالعه نمایید.

تثبیت موقعیت جدید دندان ها

برای تثبیت دندان ها در موقعیت جدید و پایداری وضعیت آن ها حدود یک سال زمان لازم است. این مدت علاوه بر مدت زمان درمان ارتودنسی می باشد.

بعد از پایان درمان ارتودنسی و خارج کردن بریس ها از دهان، دندان ها تمایل زیادی دارند که به موقعیت قبلی خود برگردند.

برای جلوگیری از بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی لازم است بیمار بعد از اتمام دوره ارتودنسی باید از نگهدانده متحرک یا ریتینر استفاده کند. مدت زمان استفاده از نگهدارنده با توجه به شرایط بیمار و نظر دندانپزشک برای افراد مختلف متفاوت است.

به طور کلی توصیه می شود در طول شش ماه اول به طور دائم، در شش ماه دوم فقط شب ها و بعد از آن برای همیشه دو تا سه شب در هفته از ریتینر استفاده نمایید.

آیا ارتودنسی در زمان کوتاه امکان پذیر است؟

کوتاه ترین زمان درمان ارتودنسی حدود شش ماه است، آن هم برای کودکان و کسانی که مشکلات و نامرتبی جزئی در دندان هایشان دارند.

برای کاهش طول دوره درمان روش هایی به نام ارتودنسی فوری یا براکت فوری ابداع و سیستم هایی مانند اکسلدنت و پروپل برای این منظور طراحی شده اند که می توانید در مورد استفاده از آن ها با دندانپزشک خود مشورت نمایید.

اگر می خواهید در زمان کوتاه تری دندان هایی منظم و مرتب داشته باشید، می توانید از خدمات لمینت و ونیر کامپوزیت نیز استفاده کنید. این روش ها می توانند نامرتبی جزئی دندان های شما را پوشش داده و به شما کمک می کنند در مدت زمان کوتاه تر دندان هایی مرتب و یکدست داشته باشید.

برای اطلاعات بیشتر مطلب ونیر کامپوزیت دندان کج را مطالعه نمایید.

کلام آخر

همانظور که اشاره شد، بدون معاینه کردن دندانها، نمی توان گفت که ارتودنسی دندان چقدر طول می کشد و مدت زمان درمان ارتودنسی برای افراد مختلف باهم متفاوت است.

شما در هر سنی که هستید می توانید برای رفع نامرتبی دندان های خود به دندانپزشک متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید. آنچه مهم است انتخاب ارتودنتیست ماهر و با تجربه و پس از آن رعایت دستورالعمل های او و توجه به بهداشت دهان و دندان است.

با این کار می توانید بعد از پایان دوره درمان برای همیشه از داشتن دندان هایی مرتب و یکدست لذت ببرید.